Jakie powinno być oświetlenie w pracy biurowej?

Zapewnienie odpowiedniego oświetlenia w pracy biurowej jest tak samo ważne jak inne aspekty, dotyczące umeblowania, czy wyboru kolorystyki pomieszczenia. Nieprawidłowe jego rozmieszczenie, za słabe, czy za mocne natężenie, może odbić się na złym samopoczuciu pracowników. Oczy ulegają wtedy szybciej zmęczeniu, co znacznie zwiększa uciążliwość wykonywanych obowiązków zawodowych. Pośrednio może być nawet przyczyną wypadków w pracy. Jakie zatem powinno być idealne oświetlenie w pracy biurowej?

Wymagania dla pomieszczeń i stanowisk administracyjno-biurowych

Biura zalicza się do pomieszczeń tzw. stałej pracy. Co to oznacza? Mianowicie są przeznaczone do pobytu pracowników przez czas przekraczający cztery godziny na dobę. Pociąga to za sobą obowiązek spełnienia licznych wymagań, dotyczy to również oświetlenia, zarówno tego naturalnego jak i sztucznego.

Jego niedostatek jest wymieniany w grupie szkodliwych i niebezpiecznych czynników występujących w procesie pracy. Zgodnie z art. 207 § 2 każdy pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W związku z tym, organizując stanowisko pracy biurowej należy, zapewnić oświetlenie o natężeniu co najmniej 500 luksów.

Wymogi dotyczące oświetlenia dziennego w pracy biurowej

W pomieszczeniach stałej pracy należy pracownikom zapewnić oświetlenie dzienne. Jest ono najlepszym i najefektywniejszym rozwiązaniem. Powinno być one dostosowane do poszczególnych stanowisk, rodzaju wykonywanych prac, wymaganej dokładności jak i spełniać wymagania określone w PN. Niezależnie od tego, naturalnie, musi zapewnione być również oświetlenie elektryczne.

Przy oświetleniu dziennym należy uwzględnić, kształt, wielkość i przeznaczenie pomieszczenia. W przestrzeni biurowej, stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi, musi wynosić co najmniej 1:8, natomiast w pozostałych to 1:12.

Zgodnie z przepisami BHP, szyby w oknach i świetlikach, powinny być czyste oraz przepuszczać dostateczną ilość światła. Bardzo ważne jest także, aby były one wyposażone w odpowiednie urządzenia, eliminujące nadmierne nasłonecznienie stanowisk pracy.

Wymogi dotyczące oświetlenia elektrycznego

Wiemy już jakie wymogi muszą być spełnione w przypadku oświetlenia dziennego, teraz przyjrzyjmy się zaleceniom względem oświetlenia elektrycznego. Zatem, zgodnie z normą PN – EN 12464 – 1 “Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Miejsca pracy we wnętrzach”, wymagany minimalny poziom natężenia oświetlenia dla stanowisk przedstawia się następująco:

● 700 lx – stanowiska biurowe, gdzie wykonywane są prace projektowe, np. związane z kreśleniem technicznym
● 500 lx – obsługiwanie klawiatury, pisanie ręczne, czytanie, przetwarzanie danych, pokoje spotkań, stanowiska komputerowe i sale konferencyjne,
● 300 lx – recepcja, segregowanie dokumentów, kopiowanie,
● 200 lx – magazyny i archiwa.

O czym jeszcze warto pamiętać przy doborze oświetlenia w biurze?

Współcześnie stosowane oświetlenie w pracy biurowej powinno dawać światło, które jest rozproszone, pozbawione kontrastów i prawie bezcieniowe. Stosunek natężenia oświetlenia, w pomieszczeniach, po których się poruszamy, nie może być większy niż 5:1. Dlaczego? Ponieważ nasze oczy szybciej się wtedy adaptują do takiej różnicy, a zmiana ta, jest mniej odczuwalna.

Dotyczy to także kontrastu, pomiędzy oświetleniem biurka dodatkową lampą, a oświetleniem ogólnym. Najbardziej komfortowy rezultat uzyskamy, gdy wyżej przedstawione proporcje, będą zachowane, zarówno pomiędzy jasnością okna i pokoju, a dokumentami znajdującymi się na blacie. Umożliwi to bowiem chwilę relaksu dla oczu, poprzez patrzenie na widoki za oknem, lub też wewnątrz biura, np. na ozdobne rośliny doniczkowe.

Jest to niezmiernie istotne, gdyż nadmierny kontrast może nie tylko wpłynąć na szybsze odczuwanie zmęczenia, ale również może znacznie przyspieszyć trwałe osłabienie wzroku, krótkowzroczność, czy zmniejszyć ostrość widzenia.

Warto wspomnieć jeszcze o odpowiednim wyposażeniu stanowisk pracy. Zarówno meble biurowe, różnego rodzaju sprzęty, a także oprawy oświetleniowe, nie powinny odbijać światła, ponieważ mogą być przyczyną tzw. olśnienia wzroku. Jak temu zapobiec? Zdecydowanie najlepiej w biurze sprawdzą się meble o jasnej, matowej lub półmatowej powierzchni. Natomiast oprawy oświetleniowe muszą kierować strumień światła na biały sufit, lub być wyposażone w matowe osłony i klosze, czy kratki rozpraszające.

Prawidłowe oświetlenie w pracy biurowej jest jednym z podstawowych wymagań higienicznych. Pomimo tego nadal, istnieje znaczna liczba, szczególnie niedoświetlonych stanowisk pracy. Skutkiem takiego stanu rzeczy może być nie tylko złe samopoczucie pracowników, ale ich późniejsze problemy ze wzrokiem, a pośrednio, nawet nieszczęśliwe wypadki. Dlatego warto już teraz zadbać o jego poprawę.

fot. pixabay.com